12 views 3 mins 0 comments

52 yıllık mutabakat sona eriyor! Türkiye harekete geçti

In Finans
Temmuz 23, 2025

52 yıllık muahede sona eriyor! Türkiye harekete geçti


Türkiye ile Irak ortasında 1973 yılından bu yana yürürlükte olan Ham Petrol Boru Çizgisi Mutabakatı, 27 Temmuz 2026 prestijiyle sona erecek. Hususa ait Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna nazaran, Türkiye-Irak Ham Petrol Boru Çizgisi Muahedesi, Ham Petrol Boru Çizgisi Protokolü ve başka ilgili mutabakat ve protokoller, 27 Temmuz 2026 tarihinden itibaren sona erecek.

52 yıllık muahedenin günümüz kurallarına nazaran Irak ile yine yapılması ve bu sayede 2 yılı aşkın müddettir kapalı bulunan çizginin işlerlik kazanması planlanıyor.

YENİ ANLAŞMA

Edinilen bilgiye nazaran, Erbil ve Bağdat idareleri ortasında petrol gelirlerinin paylaşımına yönelik süren tartışmalar nedeniyle 25 Mart 2023’te kesilen petrol akışının yine başlayabilmesi için 52 yıllık devrin koşullarına nazaran yazılmış bu mutabakatın günümüz kaidelerine nazaran revize edilmesi sağlanacak.

Irak merkezi hükümeti ile Irak Kürt Bölgesel İdaresi (IKBY) ortasında 17 Temmuz’da varılan yeni muahede kapsamında IKBY’nin tüm petrol üretimini petrol şirketi SOMO’ya teslim etmesi öngörülürken, iki küme ortasında bir orta yol böylelikle bulunmuştu. IKBY’nin günlük en az 230 bin varil petrolü Bağdat’a teslim etmesi gerekirken, teslim edilecek her bir varil için IKBY’ye 16 dolar avans ödenmesi kararlaştırılmıştı.

TÜRKİYE DİPLOMASİ ÇALIŞMASI YÜRÜTECEK

Bu yeni gelişmeler ışığında Türkiye de güç konusunda hem Irak merkezi hükümetiyle yeni bir taban kurmak, hem de IKBY ile direkt münasebetlerini yine tanımlamak için diplomasi çalışması yürütecek. Bu çerçevede bugünün petrol ticareti dinamiklerine uymayan 52 yıllık muahedenin revize edilmesi sağlanacak. Yeni bir mutabakat yapılması ve günlük 1.4 milyon varil kapasiteye sahip çizginin tekrar faal hale getirilmesi hedefleniyor. Çizginin kapalı kaldığı 25 Mart 2023 tarihinden bu yana Irak’ın ziyanının 25 milyar dolar olduğu hesaplanıyor.

2010’DA YENİLENMİŞTİ

İki ülke ortasında 27 Ağustos 1973’te imzalanan Ham Petrol Boru Sınırı Mutabakatı çerçevesinde çizginin birinci fazı, 1976 yılında işletmeye alınmıştı. Mutabakat, 2010’da yenilenerek 15 yıllığına uzatılmıştı.