Engelli Bireylerden Ehliyet Tepkisi
Ehliyetlerini yenileme sürecinde ‘sürücü olur raporu’ almak için sıhhat komitelerine başvuran engelli bireyler, kurullardan farklı kararlar çıktığı savıyla reaksiyonlarını lisana getirdi. Birebir mani kümelerine, farklı komitelerin farklı kararlar verdiğine dikkat çeken Trafikte Haklarım Derneği Başkanı Usta, “Bu sorunların çözülebilmesi için öncelikle her vilayette engelli bireylere yönelik şoför kurullarının kurulmasını istiyoruz. Simülatör ve özel tertibatlı araçlarla sürüş testleri yapılmalı. Gözleme dayalı muayene kaldırılmalı, mevzuat netleştirilmeli ve standart hale getirilmeli” dedi. 17 yıldır tertibatlı araç kullanan engelli Gökhan Ayık, “Komisyona çıktığımda ‘sürücü olamaz raporu’ vermiş. Neye dayanarak verdiniz dedim, sağlığımda değişen bir şey yok, her şey birebir. Yanıt vermediler. İtiraz ettim, itiraz kurulunda da bir şey değişmedi” tabirlerini kullandı.
Engelli bireylerin, şoför evraklarını yenilemek için hastane ve vilayet sıhhat kurullarından ‘sürücü olur raporu’ almaları gerekiyor. 3 yıllığına verilen raporların müddeti bittiğinde ise yine alınması zarurî lakin bu süreçte şoförler, mahzur durumları değişmemesine karşın sıhhat kurullarından farklı kararlar çıktığını sav ederek reaksiyon gösterdi. Daha evvel rapor almasına karşın yine komiteye girdiklerinde bu raporun olumsuz çıktığını belirten engelli bireyler, toplumsal medyadan yansılarını lisana getirdi. Ehliyet yenileme sürecinde, ‘sürücü olur raporu’ alamadığı için ehliyeti iptal edilen çok fazla engelli bireyin bulunduğu ileri sürüldü.
‘GÖZLEME DAYALI MUAYENE KALDIRILMALI’
Konuya ait değerlendirmelerde bulunan Trafikte Haklarım Derneği Başkanı Sosyolog Yasemin Usta, engelli bireylerin şoför dokümanı yenileme sürecinde yaşadıkları mağduriyete dikkat çekti. Yasemin Usta, “Araç kullanabilen engelli bireyler, kimsenin yardımına muhtaçlık duymadan daha özgürce toplumsal hayatlarını sürdürebiliyor. Lakin son vakitlerde ehliyet yenileme sürecinde ehliyeti iptal edilen engelli bireyler, derneğimize ulaştı ki; bunlardan bazıları, derneğimizin İçişleri Bakanlığı desteğiyle engelli bireylere yönelik verdiği ileri sürüş eğitimini muvaffakiyet ile tamamlayan şahıslar. Ehliyetlerini yenileyebilmeleri için sıhhat komitelerinden ‘sürücü olur raporu’ almaları gerekiyor. Birebir pürüz durumuna sahip şahıslara farklı kurullar farklı kararlar vermiş ve hatta tıpkı bireye, farklı kurullar farklı kararlar vermiş; biri şoför olabilir demiş, oburu olamaz demiş. Bu problemlerin çözülebilmesi için Trafikte Haklarım Derneği olarak, öncelikle her vilayette engelli bireylere yönelik şoför komitelerinin kurulmasını istiyoruz. Simülatör ve özel tertibatlı araçlarla sürüş testleri yapılmalı. Gözleme dayalı muayene kaldırılmalı, mevzuat netleştirilmeli ve standart hale getirilmeli” dedi.
’17 YILDIR TERTİBATLI ARAÇ KULLANIYORUM’
Ehliyet yenileme sürecinde yaşadığı sorunu anlatan Gökhan Ayık, “1999 yılında trafik kazası geçirdim ve omurilik felçlisi oldum. Tetrapleji tanısı kondu. Hayata bir biçimde devam etmek gerekiyordu, ben de devam etmeye başladım. Eski ehliyetimi engelli ehliyetine çevirdim, tertibatlı araç kullanmaya başladım. 17 yıldır tertibatlı araç kullanıyorum. 250 bin kilometre yol yaptım. İçişleri Bakanlığı ile Trafikte Haklarım Derneği’nin organize ettiği forumda ileri sürüş tekniklerine katıldım, muvaffakiyetle tamamladım. Bir araç firmasının tertibatlı ralli aracı vardı, onu kullandım. Daha sonra yeni tip ehliyete çevirmem gerekiyordu, gittim yeni tip ehliyete çevirdim, kodlarım işlendi” dedi.
‘SAĞLIĞIMDA DEĞİŞEN BİR ŞEY YOK’
Gökhan Ayık, “3 yılda bir sıhhat denetimi yazmışlar, ben de sıhhat denetimine gittim. Komiteye çıktığımda ‘sürücü olamaz raporu’ vermiş. Neye dayanarak verdiniz dedim, sağlığımda değişen bir şey yok, her şey birebir. Karşılık vermediler. İtiraz ettim, itiraz komitesinde da bir şey değişmedi, heyetin kararını bozmak istemediler. Hatta itiraz kurulunda kapıdan çıkarken dedim ki, o vakit bana polis çağırın, ben kural çiğnemek istemiyorum, aracımı polisle birlikte konutuma götüreyim. ‘Yok’ dediler, ‘Daha sisteme işlemedik konuta kadar gidebilirsiniz’ dediler. Konuta kadar gidebileceğime inanıyorlar lakin şoför olamaz raporu veriyorlar” biçiminde konuştu.
‘BU KARAR SADECE ULAŞIMIMI DEĞİL, PSİKOLOJİMİ DE ETKİLEDİ’
Gökhan Ayık, “Ailem, kızım vardı onu dershaneye götürüyordum, voleybol oynuyordu. Yaşlı annem ve babama gidiyordum yazın, hepsi bitti. Kızım bu yüzden voleybolu bıraktı. Zira otobüsle erişilebilir bir yere gidemiyorduk. Yani bütün hayatım alt üst oldu, iki sene hayata küstüm, konuta kapandım. Ancak hala görüyorum ki benimle tıpkı teşhiste olup ehliyetini yenileyenler var, yenileyemeyenler var. Bununla ilgili kesinlikle çalışma yapılması gerekiyor” sözlerini kullandı.
‘2020 YILINDA, 3 YIL SONRA DENETİM KOŞULUYLA BANA EHLİYET VERDİLER’
Aynı sorunu yaşadığını belirten Eren Yıldırım, “2013 yılında ailem ile birlikte Antalya’ya tatile gitmiştik. Orada geçirdiğim kaza sonucunda omurga kemiğimi kırdım. C-5 olarak isimlendiriliyor, bu kaza sonucunda omurga felci oldum. Kazadan sonra eğitimimi de tamamladım. Yazılım mühendisliği kısmını tamamladım ve şu anda otomotiv şirketinde çalışmaktayım. Tam bağımsız nasıl yaşarım diye kendim düşünüp, bu formda motto edindim. Kendim 2020 yılında daha bağımsız seyahat etmek için ehliyete başvurdum. Girmiş olduğum komitede 2020 yılında, 3 yıl sonra denetim koşuluyla bana ehliyet verdiler, ehliyet almamda bir sakınca olmadığını söylediler. Şoför ehliyet imtihanından 95 puan alarak tek seferde; hem yazılı hem de uygulama imtihanından geçtim. Aparatlı aracı faal olarak kullandım” biçiminde konuştu.
‘ÜÇ FARKLI KURUM, İKİ FAKLI KARAR VERDİ’
Yıldırım,”3 sene sonra tekrardan sıhhat denetim vakti geldiğinde 2023 yılında, komiteye gittim. Şok bir kararla karşılaştım. Bana, elimdeki görüntüleri göstermeme karşın, kapıda otomobil var bakın hastanenin çabucak önünde, size istiyorsanız aracı sürebilirim dedim. Bütün argümanları sunmama karşın ‘Hayır sen şoför olamazsın’ diyerek şoför olamaz raporu verdiler. Karara itiraz ettim ve Darıca Farabi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde yine heyete girdim. Lakin itiraz komitesi da evvelki kararı münasebet göstererek, tıpkı sonucu verdi. Mahkeme sürecinin uzunluğundan ötürü Kamu Denetçiliği Kurumu’na (KDK) başvurdum. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde ortopedi, nöroloji ve mühendislik alanlarında uzman yaklaşık 10 kişilik bir heyet tarafından, yaklaşık 2 saat boyunca muayene edildim. Heyet, şoför olmamda rastgele bir sakınca bulunmadığını belirten bir rapor hazırlayarak kuruma iletti. Kamu Denetçiliği Kurumu’nun resmi yazısı üzerine Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne yönlendirildim. Elimdeki tüm evrakları sunmama karşın bu heyetten de yeniden ‘sürücü olamaz’ kararı çıktı. Yaklaşık 2 saat süren ayrıntılı bilimsel değerlendirmelerin tersine, burada yapılan yalnızca 5 dakikalık gözleme dayalı muayenelerdi. Üstelik kurulda bir hekimin ‘olamaz’ oyu, öbür tabiplerin ‘olabilir’ kararını geçersiz kılabiliyor” dedi.
