Havuzlarda Yüzme ve Sıhhat Riskleri
Yüzmek, insanlığın en eski hobilerinden biri olabilir. Bilinen en eski havuz İÖ. 3000 yılına ilişkin ve bugünkü Pakistan topraklarındaki İndus Vadisi’nde bulunuyor. Fakat tekrar popülerleşmeye başlaması 19. yüzyılın sonlarını buldu.
19. yüzyılın ikinci yarısında, evvel Avrupa’da akabinde da dünyanın geri kalanında tanınan olmaya başladı.
Hijyenik tutmak da bu işin bir kesimiydi.
Bugün bile, halka açık yahut özel yüzme havuzları güzel bakılmazsa enfeksiyon yuvası haline gelebilir.
Yüzmek, tüm bedeni çalıştırdığı ve kemikler ve eklemleri etkilemeden kardiyovasküler takviye sağladığı için hayli yararlı kabul ediliyor.
Ancak, ender durumlarda yüzme havuzları gastrointestinal ve teneffüs yolu hastalığı salgınlarına yol açabilir.
Yaz mevsimi geldi. Havuzlar kalabalıklaştı. Pekala, havuz suları hangi hastalıklara yol açabilir ve nasıl tedbir alınabilir?
Hangi bakterilerle birlikte yüzüyoruz?
Son 25 yıldır, yüzme havuzları İngiltere’de su kaynaklı bulaşıcı bağırsak hastalığı salgınlarının en yaygın görüldüğü yer. Ve bunun en büyük hatalısı su kaynaklı bir parazit olan cryptosporidium.
Bu parazit, iki haftaya kadar sürebilen bir mide rahatsızlığına neden olabiliyor. İshal, kusma ve karın ağrısına sebep olabilir. Hastaların yaklaşık %40’ında, güzelleştikten sonra semptomlar tekrarlanır.
London School of Tropical Medicine’den Jackie KneeAncak sağlıklı bireylerde bağırsak hastalıklarının (ishal ve kusmaya neden olanlar) birçok vakit bizatihi düzeldiğini belirtiyor. Fakat, küçük çocuklar, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler için daha büyük bir kaygı kaynağı olabilirler.
Knee, cryptosporidium’un, enfekte kişinin dışkısının karıştığı havuz suyundan bulaştığını söylüyor.
Kanada Toronto Metropolitan Üniversitesi’nden Ian Young, “Enfekte şahıslar semptomlar artık görülmediğinde bile [paraziti] yaymaya devam edebilirler” diyor.
Havuz suyunu yutmamak için her yolu deneyebilirsiniz, lakin deliller, bir kısmının yeniden de bedenimize girdiğini gösteriyor.
Kalabalıkta risk artıyor
Ohio’daki halka açık yüzme havuzlarında yapılan 2017 tarihli bir çalışmada, yetişkinler ve çocuklar da dahil olmak üzere 549 kişinin bir saat boyunca havuz suyunda yüzdükten sonra kanları test edildi. Yetişkinler saatte yaklaşık 21 ml su yutarken, bu çocuklarda saatte yaklaşık 49 ml idi.
Yutulduğunda, bu suyun enfeksiyon riski oluşturma mümkünlüğü havuzun ne kadar kalabalık olduğuna bağlı olarak değişiyor.
Bir çalışmaya nazaran, su kalabalıkken cryptosporidium kapma mümkünlüğünün en yüksek olduğu vakitler.
Araştırmacılar, 2017 yazında 10 hafta boyunca haftada bir kere altı havuzdan su test ettiler. Havuz örneklerinin %20’sinde ve her havuzda en az bir sefer cryptosporidium tespit edildi Bu su örneklerinin üçte ikisi havuzun en kalabalık olduğu vakitlerde, okul tatillerindeydi.
Başka riskler de var
Ancak Avustralya’daki Sidney Üniversitesi’nden Stuart Khan, cryptosporidium’un dikkat edilmesi gereken tek şey olmadığını söylüyor.
Staphylococcus üzere fırsatçı bakterilerden kaynaklanan enfeksiyonların cildi enfekte edebileceğini; yüzme havuzu soyunma odalarında mantar enfeksiyonları kapma riski de olduğunu, zira bu patojenlerin sıcak ve nemli ortamlarda daha uzun müddet yaşadığını söylüyor.
Khan, yüzme havuzlarından bulaşabilen bir öbür yaygın bakteriyel enfeksiyonun da kulak iltihapları olduğunu lakin bunun şahıstan bireye yayılmadığını belirtiyor.
Khan , ender de olsa acanthamoeba parazit kümesinin suda yaşadığını ve göz enfeksiyonlarına yol açabildiğini, bunun da çok önemli olduğunu ve körlüğe yol açabildiğini ekliyor.
Enfeksiyonları teneffüs yoluyla da kapmak mümkün.
Örneğin, legionella bakterileri yüzme havuzlarında bulunabilir. Solunduğunda, akciğer enfeksiyonu olan Lejyoner hastalığına neden olabilir.
Ancak, yüzme havuzlarıyla kontaklı birden fazla bulaşıcı hastalığın salgınları nadiren görülüyor.
Young “Halka açık yüzme havuzlarında su kaynaklı hastalıkların salgınlarına çok rastlamıyoruz, bu da klor dezenfeksiyonunun birçok vakit güzel yapıldığı manasına geliyor” diyor.
Çözüm ne?
1900’lerden evvel yüzme havuzlarında kimyasal dezenfektan yoktu. Kimileri suyu sık sık filtreliyor yahut değiştiriyordu, kimi havuzlar ise drenaja yardımcı olmak için bir eğim üzerine inşa ediliyordu yahut görünür kirler temizleniyordu.
Khan, “Geleneksel olarak, halka açık banyo alanları ya suyun doğal olarak tazelendiği okyanuslarda ya da gelgit hareketinin olduğu ırmak üzere tatlı sularda olurdu” diyor.
ABD’de klorun birinci kullanımının, içme suyu dezenfektanı olarak geliştirilmesinin akabinde 1903 yılında Rhode Island’daki Brown Üniversitesi’nin havuzunda gerçekleştiği düşünülüyor.
Nadir durumlarda, yüzme havuzlarından Campylobacter, Shigella ve Salmonella üzere patojenlerden kaynaklanan bakteriyel enfeksiyonlar kapmak mümkün. Birden fazla durumda bu bakteriler ishal ve mide krampları üzere gastrointestinal semptomlara ve ateşe neden olur. Lakin önemli komplikasyonlara da yol açabilirler. Lakin riskin birçok klor tarafından azaltılıyor.
İshal, mide bulantısı, kusma ve mide ağrısı üzere semptomlara yol açabilen norovirus üzere virüslerse birden fazla bakteriden biraz daha sağlam. Fakat klor çoklukla virüsü öldürüyor.
Khan, virüslere ve bakterilere karşı korunmak için bir havuzun âlâ denetim edilmesi gerektiğini söylüyor. Kalabalık bir havuzda daha çok klora gereksinim duyulduğunu ekliyor.
Knee, “Cryptosporidium paraziti klora karşı çok toleranslıdır” diyor.
“Diğer patojenlerin birden fazla dakikalar içinde ölür, lakin cryptosporidium olağan klor düzeylerinde bir haftadan fazla canlı ve faal kalır.”
Uzmanlar, riski azaltmak için herkesin havuza girmeden evvel duş almasının kıymetli olduğunu hatırlatıyor.
