Kritik Su Yolları, Global Güvenlik İçin Hayati
Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Durmuş Ünüvar, kritik su yollarının güvenliği ve verimliliğinin, yalnızca denizcilik kesimi için değil global besin güvenliğiyle güç arzı üzere alanlar için de kritik hale geldiğini söyledi.
Ünüvar, İstanbul Kongre Merkezi’nde düzenlenen “Küresel Ulaştırma Koridorları Forumu” kapsamında, “Küresel Bağlantısallıkta Ortaya Çıkan Zorluklar” oturumunda yaptığı konuşmada, dünya ticaretinin yüzde 80’inden fazlasının deniz yolu ile gerçekleştiğini belirtti.
Deniz yolu ulaşımında Türk boğazları, Süveyş Kanalı, Panama Kanalı, Malaga Boğazı ve son günlerin gündemi olan Hürmüz Boğazı üzere kritik su yollarının sadece birer geçit olmadığını vurgulayan Ünüvar, “Küresel iktisadın atar damarı. Bu geçitlerin taşıdığı riskler günden güne artmaktadır. Artan jeopolitik tansiyonlar, iklim değişikliği, siber güvenlik tehditleri ve taşıma kapasitesini zorlayan hacimlerle karşı karşıyayız. Kritik su yollarının güvenliği ve verimliliği yalnızca denizcilik bölümü için değil global besin güvenliğiyle güç arzı üzere alanlar için de kritik hale geldi.” diye konuştu.
Ünüvar, Türkiye’nin Asya ve Avrupa’nın birleştiği noktada kritik bir pozisyonda bulunduğuna işaret ederek, Türk boğazlarının dünyanın en stratejik geçiş noktalarından olduğunu vurguladı.
Boğazlardan yıllık 40 binin üzerinde gemi geçtiğini anlatan Ünüvar, “Geçtiğimiz yıl gemi sayısı azalırken yük ölçüsü artmıştır. Bu da gemilerin büyümesi manasına geliyor, bu da riskleri barındırıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Ünüvar, büsbütün yerli imkanlarla geliştirilen sistemlerle seyrü-sefer emniyetinin kesintisiz sürdürülmesine katkı sağlandığını belirterek, 180 kılavuz kaptanla boğazda kılavuzluk hizmeti verildiğini aktardı.
Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne dikkati çeken Ünüvar, “Söz konusu kontrat savaş ve barış vaktinde, sivil ve askeri geçişleri düzenliyor. Türkiye bu mukaveleyi imzaladığı birinci günden bu yana kesintisiz uyguluyor.” değerlendirmesinde bulundu
“Kamu özel bölüm işbirliği kıymet taşıyor”
Pakistan’ın Ankara Büyükelçisi Yousaf Junaid ise bağlantısallığın memleketler arası ticarette kıymetli olduğuna işaret etti.
Türkiye’nin boğazlar konusunda yaptığı işin kıymetli olduğunun altını çizen Junaid, “Bağlantısallık için gerekli altyapı mevcut değil, bunun için finansmana muhtaçlık var. Burada da farklı bankalar devreye giriyor. Ayrıyeten, farklı modlar ortasında verimliliğin sağlanması gerekiyor. Siber güvenlikle ilgili son vakitte yaşanan gelişmelere dikkat kesilmeliyiz. Burada rastgele bir modda bağlantısallığı sağlayacaksak bunun artırılması lazım. Kamu özel kesim işbirliği de burada kıymet taşıyor.” diye konuştu.
Liberya Ulaştırma Bakanı Sirleaf Ralph Tyler da dünyanın birbiriyle kontaklı olduğunu söyledi.
Liberya’nın iç savaş yaşadığını ve dayanıklılığı sayesinde bundan güçlü çıktığını vurgulayan Tyler, “Ülkemizde farklı yatırım alanları var. Liberya tüm dünyayla iş yapmaya hazır.” dedi.
Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreter Yardımcısı Çağatay Emrah Öngüt ise bölgesel ulaşım koridorlarının oluşturulmasına değer verdiklerini bildirdi.
Koridorlarla ilgili üst seviye çalışma kümeleri oluşturduklarını anlatan Öngüt, “Eksik zincir halkalarını tespit etmeye çalışıyoruz. Çok modlu bağlantısallığı tüm bölgede oluşturmayı amaçlıyoruz. Ulaşım koridorlarını modernize etmeliyiz. Kritik altyapılar için yatırım ve teşvik vermeliyiz ve tek bir deniz yolu geçişine bağlı kalmamalıyız.” sözünü kullandı.
Suriye Kara ve Deniz Limanları Genel Otoritesi Lider Yardımcısı Qutaiba Abdulhamid Naji de Suriye’yi doğal pozisyonuna getirmeye çalıştıklarını, öbür ülkelerle karşılıklı bağlar kurmanın bu açıdan kıymetli olduğunu tabir etti.
Bağlantısallığı artıran işbirliğine açık olduklarını belirten Naji, “Ortak düzenekleri benimsiyoruz. Dijital dönüşüm konusunda çağdaşlaşmak çok değerli. Suriye tüm dünyanın bir modülü olmak istiyor ve onlarla birlikte hareket etmek istiyoruz.” diye konuştu.
