Liman Yük Nakliyatı %180 Arttı
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, 2002’den bu yana limanlarda elleçlenen yük ölçüsünün yüzde 180, konteyner ölçüsünün ise yüzde 443 arttığını belirterek, “2024’te limanlarımızda elleçlenen yük ölçüsü yaklaşık 532 bin tona, konteyner ölçüsü ise 13 milyon 529 bin 729 TEU’ya ulaştı.” dedi.
Bakan Uraloğlu, Kaptan Fahrettin Aksu Kılavuzluk İstasyonu’nun yeni hizmet binasının açılış merasiminde yaptığı konuşmada, binanın, kılavuz kaptanlarına konforlu ve teknolojik bir çalışma ortamı sunarak, onların şiddetli misyonlarını daha aktif bir biçimde yerine getirmelerine çok kıymetli katkı sağlayacağını söyledi.
Uraloğlu, İnciburnu’ndaki pozisyonuyla İstanbul Boğazı’nın güvenliğinin kilit noktalarından biri olan istasyonun, “mavi vatan”ın emniyetini daha da güçlendireceğini vurguladı.
Türkiye’nin, dünyanın en değerli boğazları ortasında bulunan İstanbul ve Çanakkale Boğazlarının denetimini elinde tuttuğuna işaret eden Uraloğlu, “Akdeniz ve Karadeniz havzasındaki ülkelerin deniz ulaşımı ve milletlerarası ticaret faaliyetleri açısından anahtar ve değerli bir pozisyondadır. Boğazlarımız, yalnızca ülkemiz için değil, Karadeniz ve Akdeniz ekonomik havzaları başta olmak üzere tüm dünya için stratejik bir su yolu ve güç geçiş koridorudur. İbn Haldun’un ‘Coğrafya kaderdir’ kelamı de günümüzde gerçekliğini hala korumaktadır. Kadim Anadolu’yu çevreleyen denizlerimiz bizim bahtımızdır, bir kulacından vazgeçmeyeceğimiz ‘mavi vatan’ımızdır.” diye konuştu.
“Türkiye’nin dış ticaret taşımalarının yüzde 86’sı deniz yoluyla gerçekleşti”
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Uraloğlu, Türkiye’nin dış ticaret taşımalarının yüzde 86’sının deniz yoluyla gerçekleştiğine dikkati çekerek, 2002’de dünyada 17’nci sırada yer alan Türk sahipli filonun, 2024 sonu prestijiyle 11’inci sıraya yükseldiğini bildirdi.
Uraloğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Elbette birinci 10’daki yerimizi almak için durmaksızın bütün kesimimizle birlikte çalışmaya devam ediyoruz. 2002’den bu yana limanlarımızda elleçlenen yük ölçüsü yüzde 180, konteyner ölçüsü ise tam olarak yüzde 443 arttı. 2024’te limanlarımızda elleçlenen yük ölçüsü yaklaşık 532 bin tona, konteyner ölçüsü ise 13 milyon 529 bin 729 TEU’ya ulaştı. Ambarlı, Kocaeli, Tekirdağ, Mersin ve bu yıl birinci sefer listeye giren Aliağa limanlarımız, dünyanın en fazla konteyner elleçlenen 100 limanı ortasında yer alarak ülkemizin gücünü global arenada tescil etti.”
Geçen yıl bu 5 limanın yaklaşık 11,4 milyon TEU ile Türkiye’deki toplam konteyner elleçlemesinin yüzde 84,1’ini gerçekleştirdiğini anlatan Uraloğlu, Aliağa Limanı listeye 91’inci sıradan giriş yaparken, Ambarlı’nın 72’nci, Kocaeli’nin 86’ncı, Tekirdağ’ın 94’üncü ve Mersin’in 98’inci sırada yer aldığını belirtti.
Uraloğlu, “İlk 100’de yer alan 5 limanımız deniz ticaret hacmindeki yükselişimizin çok değerli göstergelerinden birisidir. Bu yılın ocak-ağustos periyodunda de limanlarımızda elleçlenen yük ölçüsü bir evvelki yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 3 artarak 366 milyon 799 bin 327 tona ulaştı. Elleçlenen konteyner ölçüsü ise geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 3,5 artarak 9 milyon 381 bin 358 TEU’ya ulaşmıştır. Tüm bu başarılarla birlikte Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı olarak denizlerimizde seyir, can, mal ve etraf emniyetine de büyük ehemmiyet veriyoruz.” formunda konuştu.
“İstanbul Boğazı dünyanın en tehlikeli su yollarından biri”
Abdulkadir Uraloğlu, denizleri, COSPAS-SARSAT uydu yardımlı arama kurtarma sistemi ve gelişmiş haberleşme sistemleriyle dinlediklerini, otomatik tanımlama sistemleriyle izlediklerini ve gemi trafik hizmetleri merkezleriyle yönettiklerini lisana getirdi.
Uraloğlu, bu çerçevede yapılan hizmetlere değinerek, şunları kaydetti:
“2003’te boğazlarımızdaki gemi trafiğini yönetmek hedefiyle Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri Merkezi’ni kurduk. Başka ağır gemi trafiğinin yaşandığı deniz yetki alanlarını da kapsam altına almak emeliyle Gemi Trafik İdare Sistemi (GTYS) projesini hayata geçirdik. İzmit Gemi Trafik Hizmetleri Merkezi’ni 2016’da, İzmir Gemi Trafik Hizmetleri Merkezi’ni 2017’de, Mersin Gemi Trafik Hizmetleri Merkezi’ni ise 2019’da hizmete açtık. Ankara’da Gemi Trafik Hizmetleri Merkezlerinden elde edilen datalarla tüm kapsama alanlarını gösterir Gemi Trafik İdare Merkezi’ni de hayata geçirdik. Gemi Trafik Hizmetleri Merkezlerimizi ve Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğümüzü geliştirecek ve güçlendirecek yatırımları daha da artıracağız, devam ettireceğiz. 2009’da geçirdiği bir iş kazasında vazife şehidi olan kaptanımız Fahrettin Aksu’nun ismini alan ‘Kaptan Fahrettin Aksu Kılavuzluk İstasyonu’nun yeni hizmet binasını da bu anlayışımızın somut bir göstergesi olarak burayı da hizmete açıyoruz.”
İstanbul Boğazı’nın dar yapısı, keskin dönüşleri, güçlü akıntıları ve ağır gemi trafiğiyle dünyanın en tehlikeli su yollarından biri olduğuna dikkati çeken Uraloğlu, yaklaşık 17 mil uzunluğu ile Aşiyan ve Kandilli ortasında Asya ve Avrupa kıtalarının birbirine 700 metre kadar yaklaştığı ve gemilerin çok kritik 80 dereceye varan 12 rota değişimi yapmasını gerektiren ticari bir geçiş koridoru olduğunu anlattı.
Uraloğlu, “İstanbul Boğazı’nda yıl uzunluğu kuzey-güney istikametli, suratı saatte 6 deniz mili üzerine çıkan yüzey akıntısının yanı sıra Kandilli, Kanlıca ve Yeniköy’de anafor akıntıları da oluşmaktadır. Tıpkı vakitte ortalama 15 metre derinlikte başlayan güney-kuzey taraflı aykırı akıntı da mevcuttur. Tüm bu doğal zorluklarının yanı sıra çok ağır bir gemi trafiğinin olması geçişleri daha da zorlaştırmaktadır, güvenliği daha da ön plana çıkarmaktadır.” dedi.
“Bu ağır trafiğin güvenliğini sağlamak büyük bir sorumluluk”
Bakan Uraloğlu, son 5 yıllık süreçte gemi uzunluk kümelerinde bilhassa 250 metreden büyük gemilerin sayısında istikrarlı bir artış olduğunu aktardı.
Uraloğlu, “2024’te İstanbul Boğazı’ndan 41 bin 363 geminin geçtiğini düşünürsek ne kadar ağır bir gemi trafiği olduğunu da bu sayıyla görebiliyoruz. 2025’in 8 ayında da 26 bin 264 bin gemi trafiği gerçekleşti. Bu ağır trafiğin güvenliğini sağlamak, can, mal ve etraf emniyetini korumak büyük bir sorumluluk elbette beraberinde gerektiriyor. İşte bu sorumluluğu, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğümüzün uzman grupları ve fedakar kılavuz kaptanlarımız omuzluyor.” diye konuştu.
Kılavuz kaptanlık vazifesinin denizcilik mesleğinin en seçkin ve şiddetli kısımlarından birisi olduğuna vurgu yapan Uraloğlu, kılavuz kaptanlarının, gemi kaptanlarına seyir ve hareket konusunda danışmanlık yaparak İstanbul Boğazı’nda gemileri inançla yönlendirdiklerini söyledi.
Uraloğlu, “Ben onları denizlerimizin saklı kahramanları olarak görüyorum. Kılavuz kaptanlarımız, sırf ülkemizde değil, dünya limanlarında da en yeterliler ortasında anılıyor. Onların fedakarlığı, profesyonelliği ve yüreği, Türkiye’yi memleketler arası denizcilik arenasında da gururla temsil ediyor. Onlarla birlikte İstanbul Boğazı’ndaki gemi trafiği titizlikle yönetiliyor, yönetebiliyoruz. Yalnızca 2024’te, İstanbul Boğazı’ndan geçen 41 bin 363 geminin 25 bin 327’sine kılavuz kaptan hizmeti sunduk. 2025’in 8 ayında ise 15 bin 975 kılavuz kaptan hizmeti sağladık. Tekrar tıpkı periyotta, 120 can kurtarma operasyonuyla 351 kişiyi kurtardık ve 15 gemi kurtarma operasyonunu muvaffakiyetle gerçekleştirdik.” bilgisini verdi.
Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğünün, denizlerde seyir, can, mal ve etraf emniyetini artırmak için filosunu ve sistemlerini güçlendirmeye ve teknolojisini ulusallaştırmaya de kararlılıkla devam ettiğini aktaran Uraloğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Son 5 yılda filomuza 10 acil müdahale römorkörü, 15 rib bot ve 6 kılavuzluk hizmet botu kazandırdık. Böylelikle, son 5 yılda kurtarma römorkörü filomuzu iki katına çıkarmış olduk. Az değil iki katına çıkarmış olduk. Bu sayede Türk boğazlarında 2017’de 1422 gemiye römorkör refakat hizmeti verilmiş iken, 2024 prestijiyle 7 kattan fazla artarak 10 bin 543 gemiye römorkör refakat hizmeti vermiş olduk. İki acil müdahale römorkörü ve 6 kılavuz hizmet botu da önümüzdeki ayın sonu prestijiyle imalatları biterek filomuza katılacak. Ayrıyeten iki acil müdahale römorkörü, 6 kılavuz hizmet botu ve 16 adet çok amaçlı süratli can kurtarma botunu da önümüzdeki yıl filomuza ekleyeceğiz inşallah.”
“Teknolojik yatırımlarla yabancı menşeli radarları büsbütün millileştirdik”
Uraloğlu, teknolojik yatırımların da sürat kesmeden devam ettiğini anlatarak, ASELSAN tarafından geliştirilen yerli ve ulusal SERDAR-7M radarlarıyla İstanbul, Çanakkale, İzmir, İzmit ve Mersin’de konuşlu Gemi Trafik Hizmetleri Sistemlerinde kullanılan yabancı menşeli radarları büsbütün millileştirdiklerini vurguladı.
Bu radarların yalnızca donanımsal olarak değil, mevcut yazılımlara entegre edilerek bakım, tamirat ve yedek modül süreçlerinde de vakit ve maliyet tasarrufu sağlayacağına dikkati çeken Uraloğlu, konuşmasını şöyle tamamladı:
“Bu proje, deniz trafiği güvenliğimizi ve siber egemenliğimizi teminat altına alırken, dışa bağımlılığı değerli ölçüde azaltacak. Zati son iki yılda, 3 adet ulusal radar sistemimizi faaliyete aldık. 2027’ye kadar üç yıl içinde bu merkezlerimizdeki 8 radar sistemimizi yenileyerek millileştirmiş olacağız. Gemi trafik hizmetlerimize ilişkin trafik gözetleme istasyonlarında bulunan öbür radarları da peyderpey yenileyeceğiz. ‘Türkiye Yüzyılı’ vizyonumuz doğrultusunda, ‘mavi vatan’ımızın her köşesinde yerli ve ulusal atılımlarımız artarak devam edecek. Dünyanın incisi İstanbul Boğazı’nın güvenliğini sağlayan kılavuz kaptanlarımıza daha çağdaş bir çalışma ortamı sunacak bu yeni hizmet binasının, ‘mavi vatan’ımızın emniyetine katkı sağlayacağına yürekten inanıyorum.”
Kıyı Emniyeti Müdürlüğüne ilişkin bot ve gemilerin şovlarını izleyen Bakan Uraloğlu ve beraberindeki heyet, daha sonra yeni hizmet binasını gezdi.
