Panayır ve Stantlar Esnafı Zora Sokuyor
TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, aylarca devam eden panayır ve yardım stantlarının hedefinden saparak ticaretin istikrarını bozduğunu söyledi.
Aylarca devam eden panayır ve yardım stantlarının maksadından saparak ticaretin istikrarını bozduğuna işaret eden TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, “Bölge esnafının en büyük problemlerinden biri de o bölgede yapılan panayır ve yardım stantlarıdır. Bilhassa öbür kentlerden gelip orada sadece günübirlik ya da birkaç günlük ticaret yapanlarla ilgili, bu bireylerin hangi memlekete ve ne formda kayıtlı oldukları aşikâr olmadığı için, bu durum kayıt dışılığa yönlendirebilecek uygulamalara neden olmaktadır. Bu tıp faaliyetler öncesinde, öncelikle o bölgedeki esnaf ve zanaatkarların meslek odalarından müsaade alınmalıdır. Birebir formda, panayır ve yardım stantlarında hedefine uygun eserlerin satılması sağlanmalı; korsan eserler ya da elektronik aletler üzere sonradan bakım gerektiren eserlerin satışı, bölgede temel hizmet veren esnafla çatışmaya neden olmaktadır. Bu durum, dışarıdan gelenler için büyük bir rant oluşturmakta ve mahallî esnaf ziyan görmektedir” dedi.
“İlgili meslek kuruluşlarıyla koordine halinde olunmalı”
Panayır ve yardım stantlarının kesinlikle ilgili meslek odaları ile koordine halinde yapılması gerektiğini söyleyen Palandöken, “Belirli günler içerisinde, yardım standı ya da panayır düzenleyecek olanların, o bölgenin insanı olması ve mahallî iktisada katkı sağlaması kuralı aranmalıdır. Vergi levhaları olmalı, fiş ve fatura nizamına uyulmalı, ayrıyeten oradaki esnafla direkt rekabet edecek ayakkabıdan bıçağa, pastırmadan sucuğa yahut bozulabilecek besin unsurlarına kadar eserlerin satışı belirli kurallara bağlanmalıdır. Bu şahısların hangi kentten geldikleri, hangi vergi dairesine kayıtlı oldukları, sattıkları eserlerin o bölgede klâsik esnafın emeğine katkı mı ziyan mı sağladığı net olarak tespit edilmelidir. O bölgede hijyen kuralları sağlanmadan, rastgele bir müsaade yahut müddet kuralı olmaksızın kurulan panayır ve yardım stantları, kamu faydasına yapılıyor üzere gösterilse de, kentin en hareketli yerine kurulan bu tezgahlar mahallî ve klasik esnafın işini baltalamaktadır. Münasebetiyle bu tıp faaliyetlerin kesinlikle bir sisteme girmesi gerekir. Mühlet boyunca fiyatların denetim edilmesi sağlanmalı; hangi eserlere nitekim muhtaçlık olduğu ya da o bölgenin eserlerine uygunluk taşıyıp taşımadığı değerlendirilmelidir. Tıpkı biçimde, mahallî idarelerle birlikte çalışılarak, bu şahısların bulundukları kentlerin valiliklerinden kaç günlük müsaade aldıkları da denetim edilmelidir” diye konuştu.
Panayır ve yardım stantları gayesine uygun formda ve süreksiz müddetle olması gerektiğinin altını çizen Palandöken, Aksi halde, oraya konteynerler ile çöplerini bırakıp, panayır-yardım standı ismi altında klâsik esnafla rekabet edenler; besin dışındaki, pişirilmiş ya da olağanda hijyen şartları gereği vitrin içerisinde ve kapalı alanda satılması gereken eserleri çadırlarda satarak hem görsel kirliliğe neden olmakta hem de insan sıhhatini tehdit eden, kaynağı meçhul eserlerin satışına sebebiyet vermektedir. Panayır ve yardım stantlarının, emeline uygun formda o bölgenin insanlarının iştirakiyle ve süreksiz periyodik olarak düzenlenmesi gerekir. Yani panayır; yöresel eserlerle, o kentin ve etrafındaki vilayet ve ilçelerin katkısıyla yapılmalıdır. Ancak günümüzde bu durum bir alışkanlık halini almış; kamyona yükle, götür, sat, topla ve geri dön biçiminde bir uygulamaya dönüşmüştür. Restoran, lokanta, kafe üzere işletmelerin sunduğu hizmetleri yahut el sanatlarında ustalık ve emek isteyen eserleri, yalnızca kısa bir müddette çıkar elde edip akabinde o kente hiçbir katkı bırakmadan ayrılanlar klâsik yapıyı bozmaktadır. Bu nedenle kesinlikle kurallar belirlenmeli ve uygulanmalıdır. Başta sıhhat ve hijyen şartları olmak üzere, vergi nizamı sağlanmalı; bu şahısların sahiden esnaf olduklarını gösteren dokümanları olmalı ve hangi gayeyle ticaret yaptıkları net biçimde tanımlanmalıdır. Aksi takdirde bu uygulamalar, o kentin ticaret nizamını bozmaktan öbür bir işe yaramaz. Bu hususta Maliye ve İçişleri Bakanlıkları ile mahallî idarelerin kesinlikle müdahil olması gerekir. Klâsik esnafın ekmeğine mani olunmamalıdır” diye konuştu. – ANKARA
