Uzayda Göz Mikrobiyomu İnceleniyor
MEDİPOL Sıhhat Kümesi’nden Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Uğur Tunç, göz mikrobiyomunun uzay ortamında nasıl değiştiğinin araştırıldığı, SpaceOmix projesine katkı sunan bilim insanları ortasında yer aldı. Dr. Tunç, “Mart 2025’te SpaceX’in FALCON-9 roketiyle gerçekleştirilen FRAM-2 misyonunda, göz mikrobiyomu birinci kere uzay ortamında incelendi. Polar yörüngede 5 gün süren seyahat sırasında tıpkı şahıslardan alınan göz mikrobiyomu örnekleri hem dünyada hem de uzayda saklanarak mukayeseli tahlil yapıldı” dedi.
Gözdeki mikroskobik hayatın, dünya dışı şartlarda nasıl değiştiği bilim insanlarının yeni araştırma konusu oldu. Medipol Acıbadem Bölge Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Uğur Tunç, göz mikrobiyomunun uzay ortamında incelendiği milletlerarası SpaceOmix projesine katkı sunanlar ortasında yer aldı.
‘GÖZDE YAŞAYAN GÖRÜNMEYEN CANLILAR’
Mikrobiyom, bedenimizde yaşayan bakteri, mantar, virüs ve başka mikroorganizmaların tümünü tabir ediyor. Ekseriyetle bağırsak sıhhatiyle anılsa da mikrobiyom göz yüzeyinde de bulunuyor. Dr. Tunç, “Yakın zamana kadar göz steril bir ortam olarak kabul ediliyordu. Lakin yeni kuşak biyoinformatik tahlillerle artık göz yüzeyinde yaşayan mikroorganizmaların DNA’sı tespit edilebiliyor” dedi.
GÖZ MİKROBİYOMU BOZULURSA NELER OLUR
Göz mikrobiyomunun bozulması yararlı mikroorganizmaların azalması ve ziyanlı patojenlerin artmasıyla birlikte birtakım göz hastalıklarını tetikleyebiliyor diyen Dr. Tunç, “Kuru göz, alerjik konjonktivit, üveit ve iridosiklit üzere hastalıklarla insan bedenindeki mikrobiyom dengesizliği ortasında ilişki olduğu düşünülüyor” diye konuştu.
Dr. Tunç, “Mart 2025’te SpaceX’in FALCON-9 roketiyle gerçekleştirilen FRAM-2 misyonunda, göz mikrobiyomu birinci sefer uzay ortamında incelendi. Polar yörüngede 5 gün süren seyahat sırasında birebir şahıslardan alınan göz mikrobiyomu örnekleri hem dünyada hem de uzayda saklanarak mukayeseli tahlil yapıldı. Bu proje kapsamında Suudi Arabistan, Belçika, Malta ve Florida’dan bilim insanlarıyla birlikte çalıştık. Projede ben asıl olarak göz mikrobiyomunun elde edilmesi ve tahlil protokolünün oluşturulmasında vazife aldım” dedi.
‘UZAYDA MİKROBİYOMUN DAVRANIŞI, İNSAN FİZYOLOJİSİNİ ANLAMADA KIYMETLİ OLABİLİR’
Uzayda değişen yerçekimi, radyasyon ve atmosfer şartlarının mikroorganizmaların DNA ve protein yapıları üzerinde tesirli olabileceği düşünülüyor diyen Dr. Tunç, bu etkilerin gelecekte insan sıhhati için yeni kapılar aralayabileceğini vurgulayarak şunları söyledi:
“Mikroorganizmalar yüksek yapılı canlıların küçük birer modeli üzere. DNA ve protein sentezi açısından bize çok benziyorlar. Uzayda mikrobiyomun davranışı, insan fizyolojisini anlamada çok değerli bir adım olabilir. Tahminen bugün kulağa uzak geliyor ancak 50-60 yıl sonra uzayda uzun mühlet kalan insanların sıhhat meselelerini çözmek zorunda kalacağız. Göz mikrobiyomu da bu sorulardan biri olabilir.”
